Në të gjithë Ballkanin Perëndimor, kalimi në një ekonomi qarkulluese po merr formë ngadalë përmes një game të larmishme nismash – disa të udhëhequra nga qeveritë lokale, të tjera nga shoqëria civile, bizneset ose donatorët ndërkombëtarë.
Ndërsa sfida si paqëndrueshmëria politike, infrastruktura e dobët dhe ndërgjegjësimi i kufizuar publik vazhdojnë, po shfaqen përpjekje konkrete për të promovuar menaxhimin e qëndrueshëm të mbetjeve, efikasitetin e burimeve dhe inovacionin e bazuar në komunitet. Këta artikuj të shkurtër nxjerrin në pah shembuj nga secili vend në rajon, duke shfaqur hapat e hershëm drejt praktikave qarkulluese që kanë potencialin për të frymëzuar transformim më të gjerë.
I ftojmë lexuesit dhe partnerët tanë të ndajnë histori dhe shembuj shtesë nga komunitetet e tyre – të na ndihmojnë të hartëzojmë dhe festojmë njerëzit dhe projektet që nxisin ndryshime të vërteta.
Në vitin 2025, komunat Zhivinice, Banoviqi dhe Kladanj përuruan së bashku një qendër moderne rajonale për menaxhimin e mbeturinave, duke shënuar një moment të rëndësishëm në përpjekjet e Bosnjës dhe Hercegovinës drejt zgjidhjeve të qëndrueshme për mbeturinat. Objekti u zhvillua për të zvogëluar rreziqet mjedisore që rrjedhin nga ndotja e ujërave nëntokësore dhe tokës e shkaktuar nga deponitë e paligjshme të mbeturinave.
Një tipar kyç i qendrës është sistemi i trajtimit të rrjedhjeve, i cili ndihmon në zbutjen e emetimeve të gazrave serrë dhe parandalon zjarret spontane të mbeturinave – rreziqe të zakonshme në deponitë e pa-menaxhuara. Si faza e parë në një strategji më të gjerë për menaxhimin rrethor të mbeturinave të ngurta, qendra pritet gjithashtu të gjenerojë mundësi punësimi të gjelbra dhe të nxisë partneritete të reja në sektorin mjedisor.
Projekti u bë i mundur nëpërmjet një kredie prej 5 milionë eurosh nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), një granti prej 2.65 milionë eurosh nga Suedia dhe një granti shtesë prej 374,000 eurosh nga BE-ja dhe donatorët dypalësh nëpërmjet Kornizës së Investimeve në Ballkanin Perëndimor.
Për mbikëqyrje të operacioneve, të tre bashkitë formuan një kompani rajonale të mbeturinave, Eko-Sep, e cila tani është përgjegjëse për mirëmbajtjen dhe shkallëzimin e aktiviteteve të qendrës. Sipas profilit të projektit të BERZH-it, kjo nismë mishëron bashkëpunimin ndërbashkiak, përdorimin efektiv të fondeve të donatorëve dhe vizionin afatgjatë në përputhje me parimet e ekonomisë rrethore.
Pavarësisht sfidave ekzistuese strukturore në peizazhin e fragmentuar të qeverisjes së Bosnjës dhe Hercegovinës, projekti Zhivinice tregon se si lidershipi lokal dhe mbështetja ndërkombëtare mund të konvergojnë për të ndërtuar një vrull të vërtetë drejt qëndrueshmërisë mjedisore.
Përgatitur nga ekipi i CIVIL-it të Gjelbër, me kërkim dhe redaktim të mbështetur nga IA (ChatGPT/OpenAI), në kuadër të nismës së rrjetit LogEx
Përmbajtja është pjesë e projektit të CIVIL-t / CIVIL-i i Gjelbër “Më jepni pesë!” në kuadër të nismës së madhe rajonale për të shënuar Javën e Ekonomisë Qarkulluese në Ballkanin Perëndimor (26 maj – 1 qershor 2025) nën moton “Nga zgjidhjet lokale te ndikimi rajonal”.
This post is also available in: MacedonianEnglish
