CIVIL-i i Gjelbër bisedoi me kryetarin e Velesit, Ace Kocevski, për perspektivat e gjelbra të komunës, promovimin, edukimin dhe kuptimin e vlerave të gjelbërta dhe marrëdhëniet e tyre me drejtësinë shoqërore dhe anti-nacionalizmin.
CIVIL-i i Gjelbër: Cilat janë perspektivat e gjelbëra të Velesit?
Kocevski: Dua të theksoj se në Maqedoni, të gjelbrit erdhën për herë të parë në Veles. Në të kaluarën, Velesi konsiderohej një nga qytetet më të ndotura, jo vetëm në Maqedoni, në Ballkan, por edhe më gjerë, një nga pikat më të zeza ekologjike për shkak të tre dekadave të ndotjes aktive nga funksionimi i shkritores së plumbit dhe zinkut, pasojat e së cilës ende i ndjejmë.
Të gjitha çështjet që lidhen me komunat e gjelbëra, qytetet e gjelbëra duhet të jenë në përparësitë kryesore të kryetarëve të bashkive, këshillave bashkiakë, organizatave të shoqërisë civile sepse kjo varet kryesisht nga cilësia e jetës së qytetarëve që është qëllimi dhe detyra jonë kryesore.
CIVIL-i i Gjelbër: Kur flasim për vlerat e gjelbëra, dihet që ato nuk i referohen vetëm mbrojtjes së mjedisit, e cila, nga ana tjetër, shpesh ngatërrohet me termat që lidhen me higjienën komunale. Vlerat e gjelbëra nënkuptojnë respektimin e dinjitetit njerëzor, që do të thotë drejtësi shoqërore dhe anti-nacionalizëm, strategji për zhvillim të qëndrueshëm, që do të thotë braktisjen e parimeve të kapitalizmit liberal… Sa dinë për këtë, sipas analizës suaj, politikanët në vendin tonë?
Kocevski: Mendoj se ata nuk dinë shumë. Qëndrimi i qytetarëve ndaj vlerave të gjelbëra është në rritje, ne jemi duke ngritur nivelin e kulturës së jetesës urbane, duke filluar nga qasja themelore ndërsa përjetojmë të gjelbrën, dhe pastaj për gjërat e tjera. Fatkeqësisht, ne jemi akoma mbas. Duke filluar me trajtimin e mbetjeve të ngurta komunale, kujdesi ynë për zonat e gjelbëra, hedhja e mbeturinave në të gjitha anët, krijimi i deponive të paligjshme…
Aspekti i dytë i pyetjes është gjithashtu shumë i rëndësishëm. Mund të them se Maqedonia është ende një vend shumë i centralizuar, ndryshe nga vendet evropiane, komunat nuk kanë shumë kompetenca në fushën e drejtësisë sociale, sepse qytetarët këtë e kuptojnë nën drejtësi sociale si kujdes për kategoritë e rrezikuara të popullsisë që është akoma në kompetencat e Qendrave për punë sociale në Ministrinë e punës dhe politikës sociale, në mënyrë që komunat dhe Qyteti i Shkupit të vihen në një situatë brenda mundësive të tyre financiare për të dhënë ndihmë materiale një herë, për të alokuar fonde për të sëmurët rëndë për trajtimin e sëmundjeve të rënda kronike ose ndërhyrje të vështira kirurgjike, por kërkesat kryesore për ndihmë sociale ose strehim social nuk janë në kompetencën tonë…
CIVIL-i i Gjelbër: Çfarë do të thoni në lidhje me tensionet politike në rritje dhe të motivuara etnikisht në vendin tonë? Kë mbështesin ata dhe kush humb?
Kocevski: Më pëlqen ta përdor shprehjen “Nacionalizmi është strehimorja e fundit e banditëve”. Për fat të mirë, Velesi është në një masë të madhe një përjashtim nga ai rregull. Ne jetojmë në një komunë multietnike në të cilën marrëdhëniet midis bashkësive të ndryshme etnike funksionojnë mirë, por në përgjithësi, mendoj se fajtorët më të mëdhenj janë struktura të caktuara politike që, në pamundësi për të fituar besimin e qytetarëve, gjithmonë drejtohen në tema të ndjeshme kombëtare për të stimuluar emocionet e qytetarëve dhe kështu mbahen artificialisht në skenën politike.
CIVIL-i i Gjelbër: Çfarë duhet bërë në këtë drejtim?
Kocevski: Është një proces i gjatë, si dhe temat e para për të cilat kemi biseduar, kështu që së pari kemi nevojë për fëmijët tanë nga shtëpia, para se të shkojnë në kopsht, dhe pastaj në kopsht dhe shkollë për t’i edukuar ata në frymën e vlerave të vërteta evropiane, në mënyrë që qytetarët të mund të dalin nga ata që do të kenë një qasje krejtësisht të ndryshme ndaj jetës dhe do të mësojnë të jetojnë jo pranë, por së bashku me bashkëqytetarët e tyre që janë me përkatësi të ndryshme etnike ose fetare dhe se është një thesar për çdo shoqëri, jo një hendikep.
Biljana Jordanovska
Kamera: Atanas Petrovski
Montazhi: Arian Mehmeti
