Kryetari i Komunës së Dellçevës, Goran Trajkovski, iu përgjigj thirrjes së Green CIVIL për të hapur temën e vlerave të gjelbërta, drejtësisë sociale dhe anti-nacionalizmit.
CIVILI I GJELBËR: Cilat janë perspektivat e gjelbra të komunës tuaj?
Trajkovski: Perspektivat e gjelbra në komunën tonë do të sjellin zbatimin e të gjitha përpjekjeve dhe aktiviteteve të mëparshme për, unë do të thoja, zhvillim “të zgjuar” të një komune, dmth realizimin e aspiratave për mbrojtjen e mjedisit, zhvillimin ekonomik dhe vlerat demokratike në përgjithësi. Këto angazhime janë sfida dhe janë në krye të agjendës time si kryetar i bashkisë.
Perspektivat e gjelbërta në Dellçevë shkojnë në drejtim të zonave më të mëdha të gjelbërta, dhe në atë kuptim, po bëhen ndryshime në planin e detajuar urbanistik për të siguruar më shumë parqe, kalatë e peisazhit në lumin Bregallnica, mbjelljen e rregullt të fidanëve në vendet publike etj. E rëndësishme, për perspektivën e Delçevos, por edhe të të gjitha komunave në rajon, është menaxhimi rajonal i mbeturinave dhe hapja e deponisë rajonale në Meçkuevci në Sveti Nikollë. Kjo do të zgjidhë një problem të madh me menaxhimin e mbeturinave dhe mbylljen e deponive të vjetra dhe të mbipopulluara.
Ne punojmë intensivisht për të siguruar një mjedis të shëndetshëm, i cili përfshin higjienën komunale, pastrimin e përhershëm të deponive ilegale dhe rregullimin e hapësirave publike, forcimin e ndërgjegjësimit të qytetarëve për rëndësinë e mjedisit. Por ne gjithashtu punojmë për të siguruar ujë të pijshëm të pastër. Prandaj, për tre vjet tani ne kemi qenë të përqendruar në realizimin e projektit të madh “Ujësjellësi i Delçevës” dhuruar nga Konfederata Zvicerane dhe Qeveria e RS. Maqedonia dhe e cila parashikon ndërtimin e një impianti të trajtimit, termocentralit fotovoltaik, rindërtimin e sistemit të furnizimit me ujë në Delçevë dhe në vendbanimet e Zvegor, Gabrovo. Projekti është në vitin e fundit të implementimit dhe unë pres që Delçevo dhe vendbanimet të marrin ujë të pijshëm cilësor me humbje minimale. Panelet fotovoltaike janë instaluar në tre ndërtesa publike, ndërtesa e komunës dhe dy shkollat fillore në qytet, dhe përmes një projekti nga programi IPA për bashkëpunim ndërkufitar, në Dellçevë dhe 7 fshatra në komunë, 760 pulave u zëvendësuan me drita LED, e cila rezultoi në më efikase ndriçimi, kursimi dhe zvogëlimi i CO 2 në ajër. Kjo kursen energji deri në 70 përqind, dhe me 30 përqind ka një rritje të numrit të llambave të rrugës.
Këtë vit ne jemi të përkushtuar në çështjen e ekonomisë së gjelbër. Ne jemi partnerë aktivë të Shoqatës së Qytetarëve “Qendra Rajonale e Avokatisë” në zbatimin e projektit “Lidhja Rajonale dhe Zbatimi i Përbashkët i Konceptit të Ekonomisë së Gjelbër” i cili synon të forcojë rolin e organizatave të shoqërisë civile dhe të forcojë kapacitetin e sektorit të biznesit në mikro-rajonin për rëndësi zbatimi i konceptit të ekonomisë së gjelbër dhe sipërmarrjes së gjelbër në punën e tyre të përditshme.
Sipas aktiviteteve të planifikuara në periudhën vijuese, ekipi i projektit do të analizojë dhe hulumtojë kompani nga sektorë të ndryshëm në mikro-rajonin Pijanec – Malesh se si të zbatojnë konceptin e ekonomisë së gjelbër në punën e tyre, dhe pastaj të forcojnë kapacitetin përmes trajnimit. Brenda projektit, do të bëhet një video promovuese që do t’i referohet vendeve të gjelbra si pjesë e aplikimit të këtij koncepti në Maqedoni.
Unë gjithashtu do të doja të theksoja projektin e forcimit të kapaciteteve të administratës komunale për Konventën e Aarhusit, e cila parashikon përfshirjen e qytetarëve në vendimmarrjen në fushën e mjedisit. Konventa u mundëson qytetarëve që të informohen për dokumentet dhe procedurat që komuna punon në fushën e mjedisit përmes Ligjit për Qasje të Lirë në Informacion.
Kujdesi për vlerat e gjelbra do të thotë të kujdesesh për të drejtat dhe liritë e njeriut, të kujdesesh për dinjitetin njerëzor në korrelacion me kujdesin për mjedisin. Këto janë, në përgjithësi, parakushtet kryesore mbi të cilat ne bazojmë planet zhvillimore të komunës sonë dhe mendoj se si komunë jemi në rrugën tonë të duhur për të siguruar një cilësi më të mirë të jetës për qytetarët.
CIVILI I GJELBËR: Kur flasim për vlerat e gjelbra, dihet që ato nuk i referohen vetëm mbrojtjes së mjedisit, e cila, nga ana tjetër, shpesh ngatërrohet me termat që lidhen me higjienën komunale. Vlerat e gjelbra nënkuptojnë respektimin e dinjitetit njerëzor, që do të thotë drejtësi shoqërore dhe anti-nacionalizëm, strategji për zhvillim të qëndrueshëm, që do të thotë braktisje e parimeve të kapitalizmit liberal… Sa, sipas analizës suaj, dinë politikanët në vendin tonë?
Trajkovski: Unë besoj se politikanët i dinë vlerat e gjelbërta, por çështja është kush aplikon apo punon në zbatimin e tyre apo nëse ka parakushte për realizimin e tyre. Ne të gjithë duam një shoqëri pa paragjykime, një mjedis të shëndetshëm, një cilësi më të mirë të jetës së qytetarëve, por në këtë fazë të zhvillimit shoqëror, do të na duhet më shumë kohë për të arritur nivelin e dëshiruar.
Në Dellçevë, ne zgjidhim çështje dekada të vjetra në lidhje me infrastrukturën themelore, ndërtimin e rrugëve, sistemet e furnizimit me ujë, sistemet e kanalizimeve, dmth. Ne punojmë për të përmirësuar cilësinë e jetës në të gjitha zonat që, natyrisht, ka kontribut në këtë fushë. Si komunë ne vazhdimisht po luftojmë me mbeturinat që hidhen kudo, kështu që krahasuar me vendet evropiane, ku riciklimi i mbeturinave është një gjë normale, ne jemi akoma në fillim të këtij procesi të menaxhimit të mbetjeve. Sidoqoftë, nuk janë vetëm qëllimet e një komune për higjienën komunale, por edhe vetëdija e qytetarëve dhe vetëdija e subjekteve ekonomike. Nga ana tjetër, kompetencat e komunave dhe procesi i ngadaltë i decentralizimit i pengojnë shumë proceset.
CIVILI I GJELBËR: Pozicioni juaj në lidhje me tensionet në rritje politike dhe të motivuara etnikisht në vendin tonë? Kush përfiton dhe kush humb?
Trajkovski: Të gjithë po humbasim. Paragjykimi e kthen shoqërinë mbrapa dhe në vend që të përkushtohemi dhe të investojmë maksimalisht në një cilësi më të mirë të jetës, vlerave, suksesit ekonomik, punës dhe luftës për paga më të larta dhe një standardi më të mirë të jetesës për qytetarët tanë, ne ende po e provojmë veten se jemi një patriot. i cili tradhtar, krijon tension, rezistencë ndaj kombësive, ne jemi përmbytur çdo ditë me gjuhë urrejtjeje dhe të motivuar politikisht dhe etnikisht. Si vend ne arrijmë të ngjitemi në një nivel më të lartë që çon në evropianizimin e sistemit dhe ne jemi një hap më pranë arritjes së qëllimeve dekada të vjetra të vendit për të qenë krah për krah me vendet evropiane, por unë vlerësoj që ka akoma forca që na tërheqin prapa, dhe kjo është menaxhuar nga opozita e cila nuk mund ta kuptojë që njerëzit nuk kanë kujtesë të shkurtër dhe dinë se si ata e ushtruan pushtetin për 11 vjet.
Unë mendoj se si një komb ne nuk jemi rritur ende, biem lehtësisht nën ndikimin dhe në vend që të investojmë më të mirën me tërë forcën tonë dhe të kapim vlerat, ne duket se kapim në një vend të zhvendosur nga parimet themelore të një shoqërie demokratike dhe zhvillimin e saj.
CIVILI I GJELBËR: Çfarë duhet bërë në këtë drejtim?
Trajkovski: Forcimi i vetëdijes dhe vënia në dukje e problemeve me një emër të vërtetë, për mendimin tim, janë mjetet e duhura për të dalë nga këto kufizime primitive. Transparenca më e madhe e institucioneve do të japë besimin e duhur. Kur kemi një qëllim të përcaktuar qartë – ta sjellim Evropën në shtëpi, dhe jo fëmijët tanë të shkojnë atje, atëherë pa marrë parasysh sa zgjat procesi, ne duhet ta kalojmë atë, por nëse jemi të vetëdijshëm dhe të ndërgjegjshëm, ne mund ta lehtësojmë atë proces dhe ne jemi duke u pjekur si një shoqëri civile. Nëse fillojmë nga edukimi në kopsht dhe shkollë, të mësojmë që në moshë të vogël për komunitetin, për bashkëjetesën, për të bërë kompromise dhe për të imponuar vlera dhe cilësi si një parakusht i domosdoshëm për sukses, atëherë unë mendoj se kemi një shans si një shoqëri demokratike.
përpunimi i tekstit: Dehran Muratov
This post is also available in: Macedonian
